2 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Autyzmu, ustanowiony przez ONZ w 2008 r. Autyzm stał się tym samym jedną z niewielu chorób oficjalnie zaliczanych przez ONZ do najgroźniejszych - obok AIDS, cukrzycy i raka. Musimy zdać sobie sprawę, iż statystycznie na schorzenie ze spektrum autyzmu zachoruje jedno ze 150 urodzonych dzieci i co ciekawe prawie 90% z nich to chłopcy. To liczba szokująca, mogąca świadczyć o epidemii tej choroby. Tak, jak w większości miast w Polsce, w Kaliszu jesteśmy praktycznie nieprzygotowani, aby w sposób szybki wykryć i profesjonalnie pomóc choremu dziecku.

O autyzmie mówi i pisze się ostatnio dość dużo, ale tak naprawdę wiedza o tej chorobie jest minimalna. Autyzm jest tak skomplikowanym schorzeniem, że do teraz nie zbadano jego przyczyn, co nie pozwala na opracowanie skutecznego leku. Młodzi rodzice najczęściej nie zdają sobie sprawy z choroby swojego dziecka. Ale przecież małe dziecko jest bardzo często oglądane przez specjalistów, pediatrów, kontroluje się stawy, bada słuch. Nikt nie zauważa jakichkolwiek odstępstw od normy. Czy autyzm faktycznie tak trudno wykryć? Przeciwnie, symptomy autyzmu są wręcz namacalne, widoczne gołym okiem. Zdrowe dziecko podczas zabawy w a kuku! rozpromienia się, gdy patrzy na osobę, która się z nią bawi. W przypadku dziecka autystycznego najczęściej trzeba włożyć wiele wysiłku, by wywołać jakąkolwiek reakcję. Autystyk często nie reaguje nawet na swoje imię wypowiadane przez mamę i prawie zawsze trzeba to robić kilkukrotnie. Dzieci autystyczne nie patrzą w oczy, które są głównym obiektem zainteresowania zdrowych dzieci. Gdy chcą nam coś pokazać, nie robią tego paluszkiem jak zdrowe dzieci a całą rączką. Są niesamowicie odporne na ból, często zatykają uszy. To tylko niektóre z wielu symptomów autyzmu. Objawy choroby widać wyraźniej, gdy dziecko ukończy rok. Dziecko bardzo często krzyczy, bez wyraźnej przyczyny, co dla rodziców jest niewytłumaczalne i niezrozumiałe. Wystarczy, że znajdzie się w nowym miejscu, wśród nieznanych mu ludzi, pojawi się nowa zabawka, zmienimy drogę na plac zabaw… Często jest również zupełnie obojętne na jakiekolwiek zmiany, jest całkowicie bierne. Wiele dzieci wykazuje skłonność do powtarzania czynności i zachowań: całymi godzinami oglądają tą samą bajkę lub reklamy, kręcą się w kółko. Bardzo rzadko się bawią. U chorych dzieci najczęściej nie rozwija się mowa i to najczęściej skłania rodziców do szukania pomocy u specjalistów.

Wszystkie dotychczasowe metody leczenia autyzmu łączyło jedno – były mało skuteczne. Dzieci robiły postępy, jednak były one minimalne i prawie zawsze uniemożliwiały dziecku normalną edukację i późniejsze funkcjonowanie w społeczeństwie. Punktem zwrotnym był rok 1994, kiedy grupa lekarzy z San Diego w Kaliforni postanowiła zebrać rozmaite wątki objawów autyzmu – biochemiczne, immunologiczne i gastroenterologiczne – w jedną całość, która mogłaby prowadzić do nowych metod leczenia biomedycznego. Powstał program DAN! (Pokonaj Autyzm Teraz!), który zebrał specjalistów z różnych dziedzin badań nad autyzmem w celu przyspieszenia postępów w szukaniu skutecznych metod leczenia biomedycznego. Specjaliści nie znaleźli na razie przyczyn autyzmu, ale umożliwili dużo lepsze funkcjonowanie wielu dzieciom a niektórych całkowicie wyleczyli. Każde dziecko jest leczone metodą stworzoną wyłącznie dla niego i nieustannie modyfikowaną. Wszystkie leczone dzieci robią duże postępy, niestety nie ma pełnej gwarancji, że dziecko będzie wyleczone.

Aby pomagać dzieciom z autyzmem w Kaliszu powstała Fundacja Na Rzecz Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym „Nowa Nadzieja”. Dwóch podopiecznych z naszego miasta jest leczonych w najlepszym ośrodku leczenia autyzmu na świecie w amerykańskim stanie Oregon. To pierwsze dzieci, które trafiły tam z Polski, więc trzeba było pokonać wiele przeszkód, również tych finansowych, gdyż jeden dzień pobytu w klinice kosztuje ok. 1500 $. Efekty leczenia naszych dzieci są zdumiewające. Od września 2009 r. 7-letni podopieczny Fundacji Marcinek rozpoczął razem ze swoimi rówieśnikami naukę w I klasie Szkoły Podstawowej nr 23. Chodzi do normalnej klasy bez nauczyciela wspomagającego. Umie płynnie czytać, pisać, liczyć a swoimi umiejętnościami szkolnymi nie odbiega znacznie od zdrowych dzieci. Z dnia na dzień staje się coraz bardziej społeczny a większość czynności szkolnych wykonuje samodzielnie. Należy do szkolnej drużyny zuchów, jeździ na wycieczki, rajdy i jest pełnoprawnym członkiem społeczności szkolnej.

To nieprawda, że dzieci autystyczne nie mają szansy na normalne życie. Jest nadzieja …

Piotr Tomankiewicz
Prezes Zarządu Fundacji "Nowa Nadzieja" z Kalisza